تأثیر پارچه فیلتر پرس در کیفیت تولید محصولات غذایی؛ از روغن‌کشی تا شیره خرما

انتخاب پارچه فیلتر پرس صنایع غذایی

راهنمای انتخاب پارچه فیلتر پرس برای روغن‌ کشی، شیره خرما و توت، لبنیات و آبمیوه

در بسیاری از خطوط تولید صنایع غذایی، نتیجه نهایی فقط به فرمولاسیون و مواد اولیه محدود نمی‌شود؛ بخش مهمی از کیفیت به مرحله جداسازی جامد از مایع برمی‌گردد. در تولید روغن‌های خوراکی (زیتون، کنجد، سویا، آفتابگردان)، شیره خرما و توت، شفاف‌سازی شربت‌ها در صنایع قند و شکر، برخی فرآیندهای لبنی، آبمیوه و عرقیات گیاهی، استفاده از دستگاه فیلتر پرس رایج است؛ اما قطعه‌ای که در عمل کیفیت خروجی، سرعت تولید و هزینه‌های جاری را تعیین می‌کند «پارچه فیلتر پرس » است.

اگر هدف شما محصول شفاف‌تر، کاهش ته‌نشینی، افت کمترِ دبی و کاهش توقف‌های خط تولید است، باید قبل از هر تصمیم دیگری انتخاب پارچه فیلتر پرس را جدی بگیرید؛ چون این انتخاب، هم کیفیت محصول را تغییر می‌دهد و هم اقتصاد تولید را.

برای خرید پارچه فیلتر پرس متناسب با صنعت غذایی خود در ادامه این مقاله با ما همراه باشید. و یا چنانچه بصورت در خرید پارچه فیلتر پرس مناسب عجله دارید در لیست زیر بیابید.

راهنمای انتخاب پارچه بر اساس محصول (تصمیم سریع)

  • روغن‌کشی صنعتی: معمولاً پلی‌استر (با ضخامت مناسب) انتخاب پیش‌فرض مطمئن است.

  • روغن‌کشی با حساسیت پولیش بالا: پارچه فیلتر پرس میکرون ریزتر + برنامه شستشو و کنترل گرفتگی.

  • شیره خرما/توت: پارچه فیلتر پرس پلی‌پروپیلن مونوفیلامنت برای کاهش چسبندگی و توقف خط.

  • لبنیات: گزینه‌های کم‌ریزش و شستشوپذیر (اغلب پلی‌استر با انتخاب درست بافت/دوخت).

  • آبمیوه/عرقیات: انتخاب بین پلی‌استر و ریزبافت‌تر بسته به هدف شفافیت.

نقش فیلتر پرس در صنایع غذایی

فهرست مطالب

پارچه فیلتر پرس چیست و چه نقشی در صنایع غذایی دارد؟

پارچه فیلتر پرس (Filter Cloth) یک مدیای فیلتراسیون است که روی صفحات فیلتر پرس نصب می‌شود و هنگام تزریق مواد، اجازه عبور به فاز مایع می‌دهد و ذرات جامد را نگه می‌دارد تا «کیک فیلتر» تشکیل شود. از نظر عملیاتی، پارچه سه خروجی کلیدی را کنترل می‌کند:

  • کیفیت: شفافیت، کاهش ذرات معلق، کاهش کدری.

  • ظرفیت: دبی خروجی و زمان سیکل.

  • هزینه: دفعات شستشو، گرفتگی، عمر مصرفی و توقف خط.

در صنایع غذایی یک نگرانی مهم‌تر هم وجود دارد: پارچه نامناسب یا فرسوده می‌تواند ریسک ریزش الیاف و آلودگی محصول را بالا ببرد. پس انتخاب درست، فقط مسئله عملکرد نیست؛ مسئله کیفیت و اعتبار محصول هم هست.

فیلتر پرس در صنایع غذایی فقط برای تولید نیست؛ راهکار کلیدی تصفیه پساب و کاهش هزینه‌ها

در کنار نقش فیلتر پرس در شفاف‌سازی و جداسازی جامد از مایع در فرایندهای صنایع غذایی (مثل روغن‌کشی، شیره خرما و توت، آبمیوه و برخی فرایندهای لبنی)، این دستگاه امروز یک راهکار جدی برای تصفیه پساب صنایع غذایی هم محسوب می‌شود. بسیاری از کارخانه‌های لبنیات، کنسرویجات، رب گوجه‌فرنگی و حتی واحدهای تولید محصولات پروتئینی بر پایه گوشت، با حجم بالای لجن و پساب چرب مواجه‌اند و اگر آبگیری و کاهش حجم لجن انجام نشود، هم هزینه دفع بالا می‌رود و هم ریسک جریمه‌های زیست‌محیطی افزایش پیدا می‌کند.

در تجربه اجرایی ما، تاکنون بالغ بر 12 دستگاه فیلتر پرس صنعتی برای مجموعه‌های فعال در همین حوزه‌ها تامین و راه‌اندازی شده و جمع‌بندی عملیاتی نشان می‌دهد که برای این نوع پساب‌ها، پارچه فیلتر پرس پلی‌استر معمولاً بهترین انتخاب است؛ چون آب‌بندی قابل قبول‌تری ایجاد می‌کند، تحمل فشار خوبی دارد و در برابر گرفتگی ناشی از چربی‌ها و مواد آلی، عملکرد پایدارتر و عمر مفید بالاتری ارائه می‌دهد.

پارچه فیلتر پرس شیره خرما از جنس پلی پروپیلن

پارچه فیلتر پرس صنایع غذایی در چه محصولاتی کاربرد دارد؟

پارچه فیلتر پرس روغن (زیتون، کنجد، سویا، آفتابگردان)

در روغن‌کشی، معمولاً خروجی اولیه روغن خام دارای ذرات ریز، لرد یا ناخالصی‌های جامد است. پارچه مناسب کمک می‌کند:

  • روغن شفاف‌تر شود (پولیش).

  • ته‌نشینی در بسته‌بندی کمتر شود.

  • ثبات کیفیت در تولیدهای سری‌سازی بهتر شود.

پارچه فیلتر پرس شیره خرما و شیره توت (سناریوی چسبنده)

اینجا مشکل اصلی غالباً «چسبیدن کیک» و «گرفتگی شدید» است. انتخاب پارچه‌ای که چسبندگی سطحی کمتر داشته باشد باعث می‌شود:

  • کیک راحت‌تر جدا شود.

  • شستشو ساده‌تر و سریع‌تر شود.

  • توقف خط کاهش پیدا کند.

قند و شکر و تصفیه شربت (مثل شربت چغندر)

در شفاف‌سازی شربت‌ها، پارچه نقش کلیدی در حذف ذرات و کاهش کدری دارد تا مراحل بعدی پایدارتر و با راندمان بهتر انجام شوند.

پارچه فیلتر پرس لبنیات

در برخی فرآیندهای لبنی که نیاز به جداسازی ذرات یا پولیش جریان‌های خاص وجود دارد، پارچه باید بهداشت‌پذیری بالا، ریزش الیاف کم و قابلیت شستشوی مناسب داشته باشد.

آبمیوه و عرقیات گیاهی

برای کاهش تفاله ریز و شفاف‌سازی، پارچه انتخابی باید بین «شفافیت» و «دبی» تعادل ایجاد کند تا تولید کند نشود.

پارچه فیلتر پرس پلی استر صنایع غذایی

معیارهای انتخاب پارچه فیلتر پرس صنایع غذایی (چک‌لیست سریع)

 قبل از خرید پارچه فیلتر پرس غذایی، این ۷ مورد را مشخص کنید:

  • محصول چیست؟ (چرب/چسبنده/رقیق/غلیظ)

  • هدف فیلتراسیون چیست؟ (فیلتر معمولی یا پولیش نهایی)

  • فشار پمپ و شرایط کاری چقدر است؟ (مثلاً 10 تا 12 بار)

  • سایز صفحه فیلتر پرس و نوع نصب/دوخت چگونه است؟

  • حساسیت بهداشت و ریسک ریزش الیاف چقدر است؟

  • سیکل تولید چند ساعت است و توقف خط چه هزینه‌ای دارد؟

  • شستشو با چه روشی انجام می‌شود و چندبار در روز/هفته؟

مقایسه انواع پارچه فیلتر پرس (کتان، پلی‌استر، پلی‌پروپیلن)

 1) پارچه فیلتر پرس پنبه کتان (انتخاب قدیمی و رایج)

پنبه‌کتان سال‌ها در بسیاری از خطوط غذایی استفاده شده، مخصوصاً در روغن‌کشی‌های سنتی و برخی شیره‌گیری‌ها. اما در فشارهای بالاتر و تولید پیوسته، معمولاً:

  • زودتر وامی‌رود و افت عملکرد می‌دهد.

  • عمر مفید کمتری نسبت به گزینه‌های صنعتی‌تر دارد.

  • اگر کیفیت بافت/تکمیل مناسب نباشد، ریسک ریزش الیاف یا عبور آلودگی با فرسودگی بالا می‌رود.

2) پارچه فیلتر پرس پلی‌استر (نازک و ضخیم)؛ گزینه صنعتی و اقتصادی

پلی‌استر در صنایع غذایی امروز، یک انتخاب بسیار رایج است چون:

  • تحمل فشار بالاتر و عمر مصرفی بهتر دارد.

  • در خطوط روغن‌کشی و لبنیات بسیار کاربردی است.

  • به‌صورت نازک/ضخیم قابل انتخاب است و می‌توان با توجه به هدف کیفیت و دبی تنظیمش کرد.

  • معمولاً از نظر هزینه کل (تعویض کمتر + توقف کمتر) به‌صرفه‌تر از کتان تمام می‌شود.

3) پارچه فیلتر پرس پلی‌پروپیلن مونوفیلامنت؛ برای چسبندگی و گرفتگی کم‌نظیر

برای محصولاتی مثل شیره خرما و توت که چسبندگی بالا دارند، پارچه‌های پلی‌پروپیلن مونوفیلامنت معمولاً به دلیل:

  • چسبندگی بسیار کمتر کیک

  • تمیزکاری سریع‌تر

  • گرفتگی کمتر

  • دوام بالاتر
    به‌عنوان راه‌حل حرفه‌ای‌تر شناخته می‌شوند (هرچند قیمت اولیه بالاتر است).

 

پارچه فیلتر پرس خارجی برای صنایع غذایی چه مزیت و کاربردی دارد؟

در صنایع غذایی دو رویکرد رایج است:

  • فیلتراسیون «معمولی» برای گرفتن ذرات درشت‌تر و ایجاد محصول استاندارد

  • فیلتراسیون «پولیش/نهایی» برای شفافیت خیلی بالا و محصول صادراتی یا حساس

وقتی می‌خواهید خروجی بسیار شفاف باشد (مثلاً روغن بسته‌بندی با حساسیت بالا یا شیره با ظاهر بسیار تمیز)، سراغ پارچه‌های ریزبافت‌تر (میکرونی) می‌روید. نکته مهم: هرچه ریزتر انتخاب کنید، ممکن است دبی پایین‌تر بیاید یا سیکل طولانی‌تر شود؛ پس انتخاب باید مهندسی باشد، نه صرفاً «هرچه ریزتر بهتر». پارچه فیلتر پرس اسپانیایی از 1 تا 25 میکرون بصورت تخصصی و دقیق در جنس های مختلف پارچه فیلتر پرس دارد.

مقایسه انواع پارچه فیلتر پرس صنایع غذایی

سئوالات متداول و کاربردی برای انتخاب پارچه فیلتر پرس برای صنایع غذایی

1) برای روغن زیتون و کنجد پلی‌استر بهتر است یا کتان؟

برای اغلب خطوط روغن‌کشی صنعتی، پلی‌استر انتخاب مطمئن‌تری است چون در فشارهای بالاتر پایداری بیشتری دارد، دیرتر وامی‌رود و معمولاً عمر مفیدش بیشتر از کتان است. کتان بیشتر در کارگاه‌های سنتی یا شرایط فشار پایین‌تر دیده می‌شود، اما اگر فرسوده شود ممکن است کیفیت فیلتراسیون افت کند و ریسک عبور ذرات/الیاف هم بالا برود. اگر کیفیت خروجی و تکرارپذیری تولید برایتان مهم است، پلی‌استر (با انتخاب ضخامت و بافت درست) معمولاً گزینه اول است.

2) برای شیره خرما چه پارچه‌ای کمترین چسبندگی را دارد؟

در شیره خرما (و همچنین شیره توت) به دلیل چسبندگی بالا، بهترین نتیجه معمولاً با پارچه پلی‌پروپیلن مونوفیلامنت به دست می‌آید. این نوع پارچه به‌طور کلی «رهاسازی کیک» بهتری دارد، یعنی شیره و کیک کمتر به بافت پارچه می‌چسبند، شستشو سریع‌تر می‌شود و افت دبی در طول زمان کمتر خواهد بود. اگر مشکل اصلی شما کند شدن تخلیه و زمان‌بر شدن شستشو است، مونوفیلامنت معمولاً ارتقای بسیار مؤثری محسوب می‌شود.

3) پارچه پلی‌استر نازک بگیرم یا ضخیم؟

انتخاب نازک یا ضخیم بودن پلی‌استر به هدف شما بستگی دارد:

  • اگر فشار کاری بالاتر است، سیکل‌ها طولانی‌تر هستند یا پارچه سریع پاره/فرسوده می‌شود، معمولاً پلی‌استر ضخیم انتخاب بهتری است (دوام بیشتر و تحمل فشار بهتر).

  • اگر شفافیت بالاتر و عبور ذرات ریز برایتان مهم‌تر است و محصول خیلی چسبنده نیست، گاهی پلی‌استر نازک‌تر با بافت مناسب می‌تواند خروجی شفاف‌تری بدهد.
    بهترین تصمیم وقتی گرفته می‌شود که نوع محصول، فشار پمپ، دمای فرآیند و درصد جامدات مشخص باشد.

4) پارچه میکرونی چه زمانی لازم است و چه زمانی باعث افت تولید می‌شود؟

پارچه‌های میکرونی زمانی لازم می‌شوند که هدف شما پولیش نهایی و شفافیت بسیار بالا باشد (مثلاً برای محصول بسته‌بندی‌شده با حساسیت ظاهری یا بازار صادراتی).
اما اگر بار جامدات بالاست یا محصول چسبنده/غلیظ است، پارچه خیلی ریز می‌تواند باعث:

  • افت دبی،

  • طولانی شدن سیکل،

  • و افزایش گرفتگی
    شود. یعنی میکرون ریز همیشه «بهتر» نیست؛ باید با توان پمپ، ویسکوزیته محصول و میزان ذرات معلق تراز شود.

5) چرا پارچه کور می‌شود و دبی افت می‌کند؟

افت دبی و کور شدن پارچه معمولاً به یکی از این دلایل اتفاق می‌افتد:

  • انتخاب میکرون/بافت نامناسب (خیلی ریز برای محصول پرجامد یا چسبنده).

  • شستشوی نادرست یا دیرهنگام (رسوب در منافذ تثبیت می‌شود).

  • تشکیل کیک با ساختار بد (ذرات خیلی ریز باعث کیک فشرده و نفوذناپذیر می‌شوند).

  • فشاردهی نامنظم یا شوک فشاری که باعث فشرده شدن بیش از حد کیک و گرفتگی سطح می‌شود.
    راهکار عملی: بازبینی میکرون و جنس پارچه، بهینه‌کردن سیکل شستشو، و تنظیم فشار/زمان تزریق بر اساس رفتار محصول.

6) هر چند وقت یک بار باید پارچه را تعویض کرد؟

زمان تعویض پارچه عدد ثابت ندارد و به نوع محصول، فشار کاری، برنامه شستشو و کیفیت پارچه بستگی دارد. اما یک قانون ساده این است:
اگر با وجود شستشوی درست، دبی به حالت اولیه برنمی‌گردد یا کیفیت خروجی افت کرده (کدری بیشتر/عبور ذرات/نشتی)، پارچه وارد فاز تعویض شده است. در خطوط غذایی با کار مداوم، پارچه ممکن است از چند ماه تا بیش از یک سال عمر کند؛ ولی در مواد چسبنده مثل شیره‌ها، اگر پارچه درست انتخاب نشده باشد، این زمان می‌تواند خیلی کوتاه‌تر شود. بهترین معیار، «افت پایدار عملکرد» بعد از شستشو و افزایش زمان سیکل است.

فناورزیست
تیم تحریریه شرکت فناورزیست

هر آنچه در فناورزیست می خوانید، حاصل یک کوشش تیمی است؛ کوششی در جهت یافتن درست‌ترین پاسخ به مسائل و انتقال آن به شما. ما امیدواریم تلاش‌های مجموعه ما بتواند تاثیری هر چند کوچک در بهبود کیفیت صنایع و همینطور حفظ سلامتی محیط زیست کشورمان داشته باشد

پیشنهاد میکنیم این مقالات را هم بخوانید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مشاوره و راهنمایی

شرکت فناورزیست با دارا بودن واحد تخصصی مشاورین، شما را در یک انتخاب ایده آل در زمینه خرید فیلترپرس، پارچه فیلتر پرس و پمپ راهنمایی میکند.

هر لحظه از شبانه روز در خدمت شما هستیم

فرم را تکمیل نمایید تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.

یا با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید.

مشاوره تلفنی رایگان

با مشخص کردن زمینه درخواست مشاوره از خدمات بهتری بهره خواهید برد.